Mustafa KARAKAŞ / DOĞRUHABER
IŞİD ile mücadele adı altında Suriye iç savaşına müdahil olan ve aylarca sivil yerleşim alanlarını bombalayan Rusya, Suriye'den çekilme kararı aldı. Ukrayna Gürcistan ve Polonya ile ciddi sorunlar yaşayan Rusya uçağı düşürüldüğü için Türkiye ile de savaşın eşiğine gelmişti. Yaşadığı ciddi ekonomik sorunlardan dolayı Suriye iç savaşından kısmi olarak geri çekilen Rusya'nın bu çekilme kararını konunun uzmanlarına sorduk.
ŞAHİN: SINIRLARI YENİDEN ÇİZME PLANLARI YAPILIYOR
100 yıl önce Sykes-Picot Antlaşması ile mevcut sınırların çizildiğini vurgulayan Hüda Par Dış İlişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Sait Şahin sınırların dizaynı ile ilgili olarak 100 yıl sonra yeni bir konseptin oluştuğunu Amerika ve Rusya'nın yeni sınırları belirleme planları yaptığını ifade etti. Şahin şöyle konuştu: ” İlk antlaşmayı yapan Fransa- İngiltere'nin yerine Amerika ve Rusya'nın başını çektiği bir plan söz konusu. Amerika ve Rusya son dönemlerde özellikle Suriye merkezli olarak bir araya gelip son noktayı koymak istiyorlar. Rusya'nın Batı ile işbirliği içerisinde ve Suriye üzerinden operasyona tabi tutulan İslam ülkeleri ile ilgili sınırların yeniden çizilmesi olarak okumak lazım.”
TAM GERİ ÇEKİLME GERÇEKÇİ DEĞİL
Tam geri çekilmeyi gerçekçi bulmadığını ifade eden Şahin, Rusya'nın asıl hedefinin DAEŞ'la savaşmak olmadığını ifade ederek şöyle devam etti: ” Biz geri çekilmeyi gerçekçi görmüyoruz. Eğer bu geri çekilme gerçekçi ise az önce söylediğimiz amaçlar çerçevesinde gerçekleşen bir geri çekilme. Ancak Rusya'nın iyi niyetli olmadığını da biliyoruz. Çünkü Suriye'ye girerken kendi çıkarları için girdi. Çıkarken de bu çıkarlarının teminatını sağlamıştır. DAEŞ için girdiğini düşünmüyorum. Zaten DAEŞ'e yönelik ciddi bir operasyon da yapmadı. Göstermelik bazı operasyonlar yaptı sadece. Asıl hedef DAEŞ'in dışında Esed'e muhalif olan gruplara yönelik operasyonlar yaptı Rusya. Lokal de olsa Esed'in geleceğini sağlamlaştırdılar.
EKONOMİK ÇÖKÜNTÜNÜN ETKİSİ OLABİLİR
Rusya'nın kısmi çekilme amacını çözmenin ilk etapta zor olduğunun altını çizen Şahin çekilme kararında batı ile bir anlaşmanın da olabileceğine dikkati çekerek şöyle konuştu: “gördüğümüz kadarıyla ya batıyla iş birliği içerisinde alınmış bir karar ya da Rusya'nın son dönemlerde petrol fiyatlarının da düşük seyretmesine bağlı olarak yaşadığı ekonomik çöküntünün de etkisi olmuş olabilir. Çünkü bu savaş çok uzun bir süre sürdürülemez. Uzun sürmesi durumunda bunu karşılayacak ekonomik güç gerekir. Rusya'da maliyeti ağır bir savaş yürütüyordu. Rusya ekonomisi bunu karşılayacak dirençte değildi son dönemlerde. Uzun süren savaşlarda savaş yorgunluğu çöker. Bu devletlerde de örgütlerde de böyledir. Dolayısıyla bunun da etkisi olmuş olabilir. Suriye'de istedikleri zemin de oluştuğu için geri çekilmiş olabilirler.”
RUSYA AMAÇLARINA ULAŞTI
TALİP KÜÇÜKCAN: Rusya'nın DAEŞ bahanesi ile Suriye'ye girdiğini fakat muhalifleri vurduğunu ve DAEŞ'in hala yerinde olduğunu ifade eden Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkan yardımcısı Prof. Dr Talip Küçükcan Rusya'nın asıl amacına ulaştığını ifade etti. Küçükcan şöyle konuştu: ” Rusya'nın oraya girişinin temel amacı: 1-) Oradaki rejimin kayıplarını önlemek ve rejimi güçlendirmekti. Bu anlamda bunu başardı. Yani rejim şuanda daha güçlü ve kaybettiği toprakların bir kısmını geri aldı. Muhalefeti de geriletti. 2-) Görünürde Rusya'nın hedefi DAEŞ ile mücadele idi. Bunun böyle olmadığını tüm dünya görüyor. Çünkü DAEŞ orada duruyor. Yaklaşık 65 ülkenin koalisyonun mücadelesi sürüyor DAEŞ ile. Ama tüm bunlara rağmen DAEŞ gerilemedi. Demek ki burada temel amaç DAEŞ'i geriletmek değil. Ama DAEŞ ile mücadele adı altında bir müdahaleyi meşrulaştırmaydı. Onu da başarıyla yaptı. Burada Rusya'nın asıl amacı Ortadoğu'da anahtar bir rol oynamaktı. Batı ülkelerinden gelen mesajlar da Rusya'nın burada kilit rol üstlendiğini söylediler ve Rusya burada elini güçlendirdi. 3-) Rusya Ortadoğu'da ben varım ve küresel bir güç oldum dedi. Bu konuda da ben Rusya'nın emellerine ulaştığını düşünüyorum. “
RUSYA TRAJEDİDEN KAÇTI
Rusya'nın Suriye krizinin kısa vadede çözülemeyeceğini gördüğünü ve hedeflerine vardıktan sonra Afganistan benzeri bir trajedi yaşamamak için çekilme kararı aldığını ifade eden Küçükcan şöyle devam etti: Ancak Rusya şöyle bir gelişme gördü. Suriye krizi yakın zamanda çözülecek bir kriz değil. Yani orda askerlerini, uçaklarını bulundurması Rusya için Afganistan'a benzer bir trajediyle sonuçlanabilecekti. Kriz derinleştikçe o krizin içinde kaybolma ihtimali çok yüksekti. Bu riski gördü ve geri çekilme kararı aldı. Ama belki de Rusya uzun süreli bir müdahalede bulunmayı düşünmüyordu da olabilir.
BATI ACZİYET İÇİNDE KALDI
Rusya'nın yayılmacı politikasına karşın, batının acziyet içinde kaldığını ifade eden Talip Küçükcan Rusya'nın Suriye'ye müdahale ederek Ukrayna ve Kırım meselelerini unutturduğunu belirterek şöyle devam etti: “ (Rusya'nın Suriye'ye müdahalesi) bir taraftan Ukrayna ve Kırım ile ilgili meseleleri unutturdu. Diğer taraftan uluslararası sistem içerisindeki güçlü yerini alma konusunda bir yere geldi. Ancak Suriye üzerinde ve Türkiye'de uçağının düşürülmüş olması Rusya'nın bu bölgede her zaman her istediğini yapamayacağını gösterdi. Tabi dışardan müdahale edenlerin başarılı olmadığını da görmüş olduk. Uluslararası aktörlerin acziyetini de göstermiş oldu. Gürcistan'da yaptı, yanına kaldı. Ukrayna'da yaptı, bölünme noktasına kadar getirdi. Bu da yanına kaldı. Bunu Suriye'de de yaptı Batılı güçlerin baskısıyla değil de kendi isteğiyle çekildi. Bir nevi bu da yanına kâr kaldı. Burada koyduğu hedeflere ulaştığı kanaatindeyim ben.”
SURİYE'DE HERKES VARDI; RUSYA DA GİRDİ
ASGAR FERDİ: Militarist güçlerin belli bir süre dâhilinde bir yerlere girdiğini ifade eden Tahran Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr Asgar Ferdi, Rusya'nın Suriye'ye söz sahibi olmak için girdiğini ve bunu başardığını ifade ederek şöyle konuştu: ”Rusya'nın Suriye'de hedefleri vardı. DAEŞ değildi sadece. Bütün emperyalist güçlerin katıldığı bir savaşta Rusya'nın da söz sahibi olması amacı ile Rusya oraya müdahalede bulundu. Orada Amerika ve bütün AB ülkeleri vardı, Suudi ve Katar da para ile vardı. Rusya'da orda bulunmak istedi ve girdi “
RUSYA SİLAHLARINI SURİYE'DE DENEDİ
Savaşın her gün Rusya'ya 2.5 milyon dolar masraf yüklediğini ifade eden Ferdi, Rusya'nın Suriye'de son model silahlarını denediğini ayrıca Suriye rejiminin Cenevre'ye katılmasını sağladığını ve bundan dolayı Rusya açısından başarılı olduğunu iddia etti. Asgar Ferdi şöyle devam etti:
“Rusya'ya her gün iki buçuk milyon dolar masrafı olan bir yerdi Suriye. Ekonomik durumu ortada olan Rusya için ağır bir yüktü. Rusya gibi silah üreticisi ülkeler son model silahlarını tatbik ederler bazen. Rusya da S-400 füzelerini ve birkaç yeni uçağını Suriye'de denedi. Bu da bir taraftan Rusya'nın kârı doğrultusundaydı. Rusya'nın oraya girişi Suriye'nin kaderini değiştirdi. Emperyalistlerin bu aşamaya kadar gelmeleri ve masaya oturmaları müspet bir hedefe ulaşmak demektir. Rejimin de Cenevre görüşmelerine davet edilmesi ve Suriye rejiminin katılımıyla müzâkerelerin devam etmesi umut verici.”
500 MİLYON DOLAR HARCAMA
Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye saldırılarına ilişkin açıklamalarda bulundu. Suriye saldırıları için Savunma Bakanlığı bütçesinden 500 milyon dolara yakın harcama yapıldığını açıklayan Putin, Rus Ordusu'nun Suriye'deki savaşta herhangi bir tatbikattan daha fazla tecrübe kazanıp eğitildiğini belirtti.
Putin, Rusya'nın Suriye'deki askeri güçlerini kısmİ olarak geri çekmesi kararının Esad ile varılan anlaşmanın ardından verildiğini belirterek Suriye'de savaşa devam edeceklerinin altını çizdi ve ülkedeki ateşkes sürecini yakından takip edeceklerini söyledi.