Lütfen bekleyin.. Lütfen bekleyin..
Bi navê Xwedayê Rehma Rehim.
1.Baran Lı Ser Berê Dıbare
Evêya ji jı bu insanê ku dewlemedın u tevi vê dewlemendiya wan rızq u qısmetê wan ji fıreye hatiye gotın. Henekê zengin u dewlemend, destê xwe dı avêjıne çı jı wan re dı be zêr. Henek feqir ji hene çı kâri dıkın tê de top dı avêjın u tıştê ku dı destê wan de ji heye dıçe. Rızq u qısmetê heneka fıreye u ê heneka jî tenge.
2.Berfa Hûr Dawi Dûr
Kârê ku ne bı ‘ecelê, hêdi hêdi u bı bina fıreh bê kırın ewê fêda wê pırtır be. Lewra kâreki ku merıv bı sebrê bı ke, ku kêmasi tê de çêbıbın merıv fırq dıke u beri ku ew kâr bı qede kêmasiyên we têne qedandın. Lê kârê ku bı ‘ecelê tên kırın, kêmasiyên wê ê ku jı ber çava reviyane jı bu ku merıv wa bıqedine vêneqılê disa jı seri ve merıv dest pê bıke.
3.Her Kes Dîkê Sergoyê Xwe Ye
Her kes lı war u welatê xwe mêre, kes nıkâre dı war u welatê kesi de mêraniyê lı ser serê tu kesî bike. İnsanê lı war u welatê xwe be bıxwaze nexwaze ne weka ê lı xeribiyê ye. Ê lı welatê xweye, çı mafdar be u çı ji neheq be ku ew u yeki xerib qırên bıkın u têkevıne qırqa hev u şer bıkın ewê gûndi u welatiyên wi bı ser wi de bên u lı ê xerib bıdın. Lewra pırê cara insan pışta welatiyên xwe dıgırın u nabêjın bê ka mafdare an na.
4.Jın Hene Jınık Ji Hene Mêr Hene Mêrık Ji Hene
Merıv lı gori nav u tıştê ku têne ditın u lı ber çava ye hıkm nede. Bi tiştên li ber çava ne xapandin. Tiştên ku zahirîne di be ku meriv pirê cara bixapînin. Di be ku çav carna meriv bixapînin. Lewra henek pirek hene dıkarın deh zılama jı berika xwe derxın. Dı dirokê de, gelek pirekê nevdar hatine ku iro em jiyana wan dı xweynın lı ber mêraniya wan em heyiri dıminın. Henek ji hene nawê wa mêrın, lê belê jı xeyni navê wa pêştır tı ‘elametên mêraniyê lı ser wan xuyani nakın. Jı ber vê çawa ku “mêrê” rezil u bê rumet hene, “jınê” hêja u bırumet ji hene.
5.Kevır Dı Ciyê Xwe De Gırane
İnsan dı jiyana xwe de, dı nav cıvak u insana de pêwiste şexsiyeta xwe mıhefeze bıke u ne sivik be. İnsan ku gıran be, dı nav insana de bıqiymete u lı gotınê wi têne gohdarikırın. Lê belê ên sıvık, dınav cıvakê de tı kes tı qiymetekî ne dıdıne şexsiyeta wan ne ji dıdıne gotınê wan.
6.Kevırê Havinê Bavên Kadinê
Ev gotin li ser qiymet u bereketa havinê hatiye gotın. Lewra havin demsalekâ wısa bı bereket e, jı hemu tıştê wê merıv fêde dıbine. Berê u vêga jî tıştê ku çıle jı merıv re lazımın tev dı havinê de têne amadakırın. Weka kevır ku tı qiymet jê re tıne ye ji çı tışteki havinê bêqiymet bê xuyani ji dıbe ku dı demsalê di de jı merıv re lazım bibin. Pêwîste ku merıv ew tıştê ku dı havinê de bêqiymetbin jî daneke u bı hêle.
7.Mala Mêra Kaniya Zêr U Ziva
Vê gotinê bav u kalên me lı ser malbata ku zılam u zaruyên wa yi kurık pırın u tev jî dışuxılın gotıne. Malbata ku zılam têde zafın u tev dışuxılın, perê ku dıkevıne destê wan ji zêdeye u destê wa tım fıreye. Malume ku gava destê merıv fıre be hewceyi tı kesi nabin. Ku merıv nehewceyi tı kesi be nexwe dewlemend e. Dewlemend ji, dı nava cıvakêde xeberdanê wan têne gohdarikırın u ciyê wa xuyaniye.
8.Malê Dınyayê Qıloçê Mêraye
Gava malê merıv hebe u merıv dewlemend be, ev mal u dewlemendi dı be hêz u qewet jı merıv re. Bi teybetî jî di vî zemanê ku em tê de ne cîyê merivî di civakê de ê ku çê di ke dewlemendîtî ye. Çi dewlet bin çi jî ferd bin tiştê ku qedr u qiymetê meriv tayîn dike aborî ye. Çawa ku beran; xwe bı qıloçê xwe, xwe jı heywanê dınê dı parêze. Qıloçê wi jêre dıbıne sıtar. Malê dınyayê ji, jı merıv re dı be wek sileheka gıran dı desta de. Gava ku sileheka gıran dı destê merıv de be ma tu kes diwê re ku bi ser meriv de we re.
9.Pırani Mêrani Betal Kıriye
Însanek çıqasi bıhêz u qewet be; egit u mêr be ji, hêz u qeweta wi, egidi u mêrantiya wi heta ciyeki ye. Yeki bı hêz u qewet, gava ku komek insan bı ser ve werın (jı bu ku pê re şer bıkın) evinê egit u mêr heta derekê wê dıkarıbe lı ber xwe bıde. Jê pê ve ku bı aqıl be ewê bıreve hare. İca ev ji dı de nişandın ku merıv çıqas bê qewet be ji, ku merıv dıgıhije hev/dıbe yek hêz u qeweta merıv zê de dıbe. Ustat Bediûzzaman (Rehma Xweda lê be) wı ha dıbêje: “…Lewra ê ze’if, jı ber ku hewceyi ittifaqêne, jı dıl u can u bıqewet ittifaqê dıkın. Ê bı hêz u qewet ji, jı ber ku zêde nehewciyi ittifaqê ne, ittifaqê wa yi bıhev re ze’ife. Şêr, weka roviya jı ber ku hewceyi bi ittifaqê nabinın, bı tena serê xwe dı jin. Pezê kovi, jı bu xwe jı gûra bı parêzın, kêri kêri bıhevre dıgerın. Nexwe, bıhevrebuna/cem’iyeta, ze’ifa u şexsê ma’newiya wa qewiye, bıhevrebuna/cem’iyeta qewiya u şexsê ma’newiya wa ji ze’ife…” -Lem’a: 20 a. (Risala İxlasê)-
10.Şahıdê Rovi Duvê Rovi
Evêya lı ser insanê ku dı nav insana de ku baweri bı wan nemaye hatiye gotın.
Baweriya insana, bı insanê rast tê. Bı vırek u nerasta nayê. İnsanê nerast, jı bu xwe bı insana bıdıne bawer kırın, ku rabe şahıdê xwe yeki weka xwe ku baweriya kesi pê tine wek şahid bîne ev gotina mezına jê re tê gotın. Pirê cara însanên wisa gava radibin ji bu xelqê bi xwe bidine bawer kirin henekê virrek ji xwe re wek şahida tînin bawerîya ku bi wan heye jî nahêlin. Pışti ku baweriya ê lı dora merıv bı merıv nê ma jı bu çı lı vê dınyê dı ji! Bımre jêre çêtıre.
11.Xebera Nav Si û Dû Dırana Dı Gihıje Şeristanê
Bav u kalan vê gotinê lı ser ku xeberdaneka bı dızi be u merıv wê dı devê xwe de negıre, ewê aşikâr bıbe u temamê insana pê bı hesın gotıne.
Tışteki ku bı dızi be u merıv bı hawiki pê hisîya be, lazıme ku merıv vêya dı nav insana de belav ne ke. U ku tıştek jı merıv re hatıbe gotın u soz jı meriv hatıbe sıtandın ku emê jı tı kesi re nebêjın, hingê ew tışt/xeberdan dıbe emanet u dıkeve sıtiyê meriv. Ku ev xeberdanê wisa bêne belav kirin, dıbe xiyanet jı wi emanetî re. Xiyaneta jı emanetare ji ne jı wesfên mısılmana ne, jı wesfên mınafıqane.
12.Xweda Noka Dıde İnsanê Bê Dıran
Ev gotina ha jî, jı bu henek insanê ku rızq u qısmetê wan fıreye lê belê jı vi rızq u qısmetê fıreyi ku Xweda daye wan tı kêr u fêdekê nabinın hatiye gotın.
Xweda, çawa ku hemu insana cûda cuda afırandiye rızq u qısmetê wa ji cûda cûda afırandiye. Henek insan rızqê wa fıreye u henek jê ji rızqê wa tenge. Jı van henek insanê ku Xweda rızqeki fıreh daye wa nızanın bê wê çawa vi mali bıxwon u bışuxlinın. Ha ê wısa dınav hebunê de tınebunê dıkışinın. Lewra ê ku nizanibe bixwo nizanê bi de jî.
Bimînin di xêr u xweşîyê de.
