Kalemi ve kağıdı elimize alıp bütün arkadaşlarımın isimlerini yazsak ve sonra onları gruplara ayırırsak, onların hepsini hakikatte arkadaş olarak görmezsin. Bazıları ile yolda karşılaşıyorsun bazılarıyla da aynı iş yerinde çalışıyorsun veya aynı okulda okuyorsun.
Sen onları, güzel amelleri ve hayırlı işlerine göre sınıflandır. Her biri kendi nefsinde Salih olanlardan mıdır yoksa Salih olmayanlardan mıdır? Kendi arkadaşına sadık mıdır ihlaslı mıdır yoksa sadece kendi menfaatini gözetleyen birimidir? Onunla oturmak insanı rahatlatıyor mu yoksa insana eziyet mi veriyor? Sadece kendi menfaatini mi düşünüyor yoksa arkadaşlarının hatta insanların menfaatini mi düşünüyor?
Bazıları oruç tutar, namaz kılar, muttakilerden, iyilerden görünür. Salih olanların Hali ile görünür. Ancak sen onu görürsün ki bu yaptığı ibadetleri, iyilikleri dünya için bir merdiven ve mal toplamak için bir olta olarak kullanır. Onun hakikati, zahiri dışını yalanlıyor. Vakta ki sen onunla sözleşsen, sana hıyanet eder, onunla bir iş yapsan seni kandırır.
Bazılarının da muamelesi güzeldir. Eli emindir. Ancak oruç tutmuyor. Namaz kılmıyor. Din ile hiç bir ilgisi yoktur. Sadece ismi Müslümandır. Ve din konusunda hiçbir özelliği yoktur. Sadece ismi Müslümandır.
Bazılarını da bulursun ki emindir, sadıktır, muamelesi güzeldir ancak şehvetperesttir. Konuştuğu zaman çevresindekileri rahatsız eder.
Bazılarını da bulursun kendi nefsinde salihtir. Muamelesi güzeldir. Ancak Arkadaşına hiçbir menfaat, fayda vermez. Arkadaşını da mutlu etmez.
Bazılarını da bulursun ki kendi arkadaşına hizmet eder. Onu mutlu eder. Ancak onun yaptığı hizmet, onun yaptığı iş beş kuruşa yaramaz. Kendisi Emanete hıyanet eder ve senin elinden tutar. Tâki seni cehenneme götürünceye kadar.
Bazılarını da bulursun ki borcuna sadıktır. Arkadaşına yardımcı olur. Allah'ın hudutlarını biliyor. Ancak muaşerette cahillerin yolunu takip ediyor. Sen onu İnsanların en ahmakıgörürsün.
Bazıları da senin hesabına göre çok iyi bir arkadaştır. Sürekli seninle beraberdir. ama O seninle güzel vakit geçirsin ve seni ziynet olarak kullansın diye sana takılıyor.
Bazılarını da bulursun ki, arkadaşlığı güzeldir. emindir. Muamelesi güzeldir. Sözü Doğrudur. Arkadaşına yardım ediyor. Kendi arkadaşını mutlu ediyor. Sürekli senin faydanı istiyor. Çocuklarının daha iyi olması için uğraşıyor. O zaman Sen bununla beraber ol.
Sonuç olarak 5 çeşit arkadaş grubu vardır. Bazı arkadaşlar teneffüs ettiğin hava gibidir. O seni zengin yapar. Senin yaşamana vesile Olur. Bazıları yemek gibidir. Ancak Onunla beraber yaşayabilirsin. Ancak bazen Onun tadı kötüdür ve yemesi sıkıntı veriyor. Bazıları da ilaç gibidir. Acıdır. İnsan ondan sıkılır. Ama Hayat onsuz olmuyor. Bazıları da var içki gibidirler. İçene bir lezzet verir. Ancak onun sağlığını ve şerefini yok eder. Bazıları da bela gibidirler, sana yapışır,ondan kurtulamıyorsun.
(Üzülerek belirtmek isterim ki, arkadaşlıklar kalmamış gibidir. Yıllarca beraber oturup kalktığın şahısların bulunduğu yerden gittin mi her şey bitiyor. Sormalar, beraber çalışma ile sınırlanmıştır. Bu her yerde böyledir.)
“Sen Allah’ın dinini ve rızasını ölçü yap. Kim senin dinine fayda veriyorsa ve sana o konuda yardımcı oluyorsa, sen onunla beraber arkadaşlık yap. Kimde Din konusunda sana zarar veriyorsa, onu terk et. Onunla olan sohbetlerine zaruret şartlarına göre muamele et. -Şeyh Ali Tantavi-