Her ortam ve durumda haklının yanında durmak ve bunu ona hissettirmek önemli bir davranıştır. Haklının yanında dururken haksız olana da yanlış yaptığını söylemek lazımdır. Haksıza karşı alınan tavrın sebebini haksıza açıklamak gerekir. Yani şahsına karşı bir husumetin olmadığını, yaptığın haksızlığa karşı durduğunu söylemek gerekir. Eğer haksızlık yapana tavır takınılmazsa, haksızlık yapmaya meyilli olanların bundan cesaret alacağını ve toplumda haksızlıkların çoğalacağını izah etmek gerekir.
Haksızlığa karşı tavır almak bir erdemdir. Haksızlık yapan ile kol kola gezmek, haksızlığa uğramış olana ikinci bir darbe vurmak demektir. Haksızlığa uğrayan, kendini terk edilmiş ve yalnızlığa bırakılmış olarak görür. Toplumda bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın mantığı hakim olur. Bu yılan bana- sana dokunmasa da neslimize, çevremize ve komşularımıza dokunur. Yılanlar toplumda çoğalınca, ısıracakları da azalır. Bir de bakarız sıra bize gelmiş olur.
Enes ( R.A) ‘dan, Resulullah (S.A.V) şöyle buyurdu: “Din kardeşin zalimde olsa mazlum da olsa ona yardım et. Bir adam: Ya Resulullah (S.A.V) kardeşim mazlumsa ona yardım edeyim. Ama zalimse nasıl yardım edeyim. Söyler misiniz? Dedi.
Peygamberimiz (S.A.V): onu zulümden alıkoyar, zulmüne engel olursun. Şüphesiz ki bu ona yardım etmektir: buyurdu (Buhari, Tirmizi)
Bir kıssa da şöyle anlatılır.
Bayram günü birçok akrabamız evimize gelmişti. Kapımız çalındı. Kapıyı açtım. Üst komşumuz hanımı ve çocuklarıyla beraber gelmişti. Adam tam ayakkabısını çıkarıp içeri girecekken babam: sen benim evime giremezsin. Geri dön dedi. Adam da hiç itiraz etmeden geri döndü. Kapıyı kapattım ve içeri girdim. Babama; niye komşumuzu içeri almadın? Onu kovdun. Babam: “Bu adam alt komşumuzu kefil göstererek kredi çekmişti. O da kredi borcunu vermedi. Bir hafta önce alt komşumuzun evine icra geldi. Bütün eşyaları da alındı. Şu anda perişan bir durumdadırlar.” Dedi.
Dedim ki; bu bizim sorunumuz değil. Biz niye aralarına giriyoruz. Babam: eğer zulme ve haksızlığa uğramış olan komşumuzdan yana tavır almazsam ve zalim olan, ona zulüm eden komşum ile samimi olsam, mazlumun gönlünü kırmış olurum. Konu bizimle ilgili olmayabilir. Bu ahlaki değeri düşük insanı evime kabul edersem, mağdur ve namuslu komşumu rencide etmiş olurum. Bu kişi adam değil, demişti. O günden sonra konu bizimle ilgili olsun-olmasın, ahlaksız her türlü eylemde, kaybedeceğim şey ne olursa olsun, dürüst ve namuslunun yanında olmaya karar verdim. Güçlünün değil, haklının yanında olmanın erdem olduğunu, insanın bir duruşu olması gerektiğini öğrenmiştim.
Hadiste özellikle din kardeşin diyor. Yani biz din kardeşimize yapılan haksızlık ve yanlışlığın karşısında durmalıyız. Haksızlığa uğrayan din kardeşimize yardım etmeliyiz. Ona haksızlık yapan din kardeşimiz bile olsa ona tavır takınmalıyız. Haklı olan destek gördüğünü görsün. Haksızlık yapan da yalnızlığı görsün. Bizim en samimi arkadaşımız bile olsa insanlara haksızlık yapıyorsa, ondan uzaklaşmalıyız. Ve bunu ona söylemeliyiz. Ticaretinde, komşuluğun da insanlara haksızlık yapanlarla kol kola yürürsek, haksızlığa uğrayan insanlar bizden de uzaklaşırlar. Bizi de aynı durumda ve aynı safta görürler.
Peki, Müslüman olmayan fertler haksızlığa uğrasalar yardım etmemiz gerekir mi? Evet. Eğer gücümüz varsa yardım etmeliyiz. Ona haksızlık yapan din kardeşimiz bile olsa tavır takınmalıyız. Ancak İslami olmayan grup ve örgütlerin İslam adına olmayan savaşlarına karışmak ve taraf olmak doğru değildir. Elimizden gelirse onları barıştırmalıyız. Hucurat Suresindeki “iki Müslüman topluluk savaşırsa” ayeti bunlarla ilgili değildir. Onların saflarında savaşmak ve ölmek İslam dinine göre nasıldır? Onun cevabını alimler vermişlerdir. Gerçek alimlere yönelmek lazımdır.
Haksızlığa uğrayan şahıslar ister maddi, ister manevi. Haksızlığa uğramış olsalar bile onlara sahip çıkmak lazımdır. Maslahat için ben ses çıkarmıyorum diyenler bir süre sonra haksızlığın genelleştiğini görürler ve geri dönüşü olmayan sonuçlar ortaya çıkar. İnsanları kazanmak çok zor ve uzun sürelidir. Ama uzaklaştırmak çok kolaydır. Yıllarca beraber olduğun insanları basit bir kelime ile uzaklaştırırken, toplumda ki hırsızları, zinakarları, günaha batmış insanları kazanmaya çalışan insanlar, yetişmiş insanlarını uzaklaştırıyorlarsa durum vahimdir. Kumdan kafayı çıkarmak lazımdır.
Allah’ım; bizi doğrularla beraber kıl…